“Maar wat kunnen wij dan zelf doen?” Deze vraag stelde een leerling uit klas 2h van het Via Nova College in Utrecht afgelopen maandag tijdens één van de gastlessen die ik daar gaf samen met Aron. Tsja, dat is een hele goede vraag natuurlijk, een vraag die behoorlijk wat stof tot nadenken geeft. Want hoe kun je nou zelf zorgen dat je de wereld nét een beetje duurzamer maakt?
Ik zit nog maar kort bij de werkgroep Jong & Duurzaam, maar heb inmiddels al vier keer een gastles kunnen geven—alle vier de keren op het Via Nova College in Utrecht, over duurzame kleding. Een erg vette ervaring en bovendien heel leerzaam op verschillende vlakken. In de afgelopen twee jaar heb ik namelijk erg veel met duurzaamheid te maken gehad binnen mijn studie en daarnaast heb ik ook een heel aantal keren voor een klas met leerlingen van de middelbare school gestaan om hen een uitleg te geven, maar ik heb deze twee dingen nog niet eerder met elkaar kunnen combineren—tot nu dus!
Wat ik vooral zo leuk vond aan het geven van de lessen is dat je telkens weer moet afwachten hoe de leerlingen aan wie je je verhaal vertelt met dat verhaaltje omgaan en hoe ze erop reageren. De grootste uitdaging ligt dan ook in het achterhalen wat de leerlingen die je voor je hebt zelf al weten over het onderwerp, om daar vervolgens weer op in te haken en dan samen met hen een stapje verder te zetten. Door vooral veel vragen aan ze te stellen kom je er al snel achter wat de leerlingen bezighoudt en interesseert. Gaandeweg lukte het Aron en mij steeds beter om dit te doen en de aandacht van de leerlingen tot het einde van de les vast te houden; heel leerzaam dus om dit een aantal keren achter elkaar te doen!
Verder was mijn ervaring dat je tijdens het geven van de gastlessen altijd weer verrast wordt door de input van de leerlingen: vragen die je nog niet eerder had gehoord, opmerkingen waar je zelf nog niet bij had stilgestaan, en antwoorden die je totaal niet had verwacht. Zo had ik niet verwacht dat leerlingen zomaar voor de klas hun ideeën over de levenscyclus van een T-shirt zouden presenteren, dat er toch bij veel leerlingen nog onduidelijkheid heerst over wat ‘klimaat’ en wat ‘weer’ is, of dat de feitjes over watergebruik bij kledingproductie zo goed zouden blijven hangen (zo wist er in de laatste klas iemand zomaar feilloos het aantal liters water dat nodig voor de productie van een T-shirt en een spijkerbroek op te noemen—in dit geval was het dan alleen niet zo erg dat vrienden uit een andere klas antwoorden door fluisteren…). Erg gaaf om al doende zulke dingen te ontdekken!
Het mooiste van de gastlessen vond ik om aan het einde van elke les de leerlingen te vragen wat ze geleerd hadden in die kleine 45 minuten die Aron en ik voor het bord hadden gestaan. Dan zie je dat vrijwel iedereen iets nieuws heeft kunnen opsteken—heel uiteenlopende dingen, en voor de één waren er misschien wat meer nieuwigheden dan voor de ander—en dat ze toch op een andere manier zijn gaan kijken naar iets dat voor hen (en voor iedereen) één van de normaalste zaken van de wereld is: het dragen van kleding. Je merkte ook dat het sommige leerlingen bezig hield wat ze met die nieuwe kennis en perspectieven konden doen. Vooral de vraag “Maar wat kunnen we dan zélf doen?” van één van de leerlingen en het plan van één van de leraren om samen met de leerlingen naar Hoog Catharijne te gaan en daar in de winkels te vragen naar duurzaam geproduceerde kleding, laten in mijn ogen dan ook zien dat het zeker mogelijk is om in korte tijd anderen iets nieuws te leren, te inspireren, en te activeren—tof is dat, want uiteindelijk doe je het daar toch voor. Op naar de volgende lessen!