Thee is het meest gedronken plantje ter wereld. In vrijwel elke cultuur over de hele wereld wordt deze eeuwenoude drank gedronken. Wat veel mensen niet weten is dat achter deze mooie plant een wirwar aan processen loopt, die vaak geen zuivere koffie (of in dit geval: thee) is.
Ik ben Lowik Pieters, 20 jaar oud en mede-oprichter van Evermore, een klein familiebedrijf uit Rotterdam dat specialist is op het gebied van super kwaliteit thee, koffie en chocola. Het is een uit-de-hand-gelopen-hobby. Ik ben opgegroeid met thee, lekker eten en vooral: proeven. Over koffie en chocola kan ik ook vertellen, maar ik denk dat thee speciale aandacht verdient omdat er nog weinig bekend is over eerlijke handel in thee.
Sinds ik twee jaar geleden startte als student Milieu-Maatschappijwetenschappen aan de Universiteit Utrecht, begon ik na te denken over duurzaamheidsvraagstukken, wat resulteerde in het vraagstuk over duurzaam ondernemen in de theebranche en hoe een kleine onderneming als Evermore daarin een aandeel kan hebben.
Toen we zeven jaar geleden begonnen, bedachten we dat van onze producten de hele keten blij moet worden, van producent tot consument. Die opgave bleek lastiger dan gedacht. Hoe controleer je of de theeplukkers geen kinderen zijn? En krijgen ze wel eerlijk betaald? Hoeveel tussenpersonen zitten er in de handelsketen? We besloten dat we met eigen ogen moesten zien hoe thee werd geproduceerd.
Twee jaar geleden bezochten we voor het eerst theeplantages is Sri Lanka. We zijn zowel aangekondigd als onaangekondigd een kijkje gaan nemen. Wat meteen duidelijk was, is het verschil tussen plantages. De ene is puur ingesteld op toeristen en heeft een theesalon en een winkel, de ander is een kleinschalige coöperatie of juist onderdeel van een heel groot bedrijf. Op aankondiging werden we meestal hartelijk ontvangen: we kregen een rondleiding over de velden en door de fabrieken en werden ook nog uitgenodigd voor de lunch. Heel fijn, maar het voelde af en toe toch ongemakkelijk. Wanneer we onaangekondigd langs kwamen werden we soms gewijgerd, maar in een fabriek die hoge kwaliteit thee produceert als ‘Lumbini’ waren we welkom en konden we meteen thee inkopen als we dat wilden. Het was er schoon en de werkomgeving leek veilig.
Bij ‘leek’ bleven we echter steken. Met welke goede bedoelingen je namelijk ook komt, je kunt in zaken nooit precies weten of degene met wie jij zaken doet net zo eerlijk is als jij. We besloten dus contact te houden met de eigenaren van de plantages als gevoelsmatige check op eerlijkheid. Een label als fair trade zet namelijk een goede stap, maar zegt niet alles (en lokt vaak zelfs misbruik uit).
Toen we thee wilden importeren naar Nederland schrokken we van de hoge invoerkosten en verplichte tests op voedingsmiddelen waarmee we te maken zouden krijgen. Dit was te kostbaar voor ons kleine bedrijf. We leerden dat bedrijven die de keten daadwerkelijk kunnen veranderen de grote bedrijven zijn. Daar maken we sindsdien handig gebruik van door eerst contact te leggen met de producenten en vervolgens in te kopen via grote coöperaties om de kosten te drukken. De grootste kracht in verandering zullen echter de consumenten zijn. Evermore kan consumenten aansporen kritisch te zijn en te kiezen voor kwaliteitsthee.
Het belangrijkste wat ik dan ook wil meegeven als je (voedings)producten koopt: vraag vooral door waar het vandaan komt en hoe het is gemaakt. Het is niet erg om achterdochtig te zijn, maar ga ook uit van vertrouwen. Alleen door een goede band op te bouwen met producenten en de klantenkring kun je een duurzaam product neerzetten waarvan de hele keten blij wordt.
Hier kun je meer lezen en foto’s bekijken over onze thee- en koffiereizen.
P.S. Sinds kort hebben wij een winkel, koffiebranderij en café geopend aan de Coolhaven 158A/160B in Rotterdam. Ook geven we daar proeverijen en lezingen over thee, koffie en chocola. Like onze facebookpagina voor onze openingstijden en updates over onze evenementen.